ETBİS Nedir, ETBİS Kaydı Nasıl Yapılır?

Ülkemizde e-ticaretin güvenli bir hale gelmesi için çeşitli yasal düzenlemeler yürürlüğe giriyor. Bu yasal düzenlemeler kapsamında hayatımıza girmiş olan ETBİS de e-ticaret sitelerinin ticari faaliyetlerini kayıt altında tutmayı amaçlıyor. Eğer internetten satış yaptığınız bir siteniz varsa çeşitli sorumluluk ve yükümlülükleri beraberinde getiren ETBİS sizi de yakından ilgilendiriyor.

Bu nedenle sizin için “ETBİS ne demek, ETBİS kaydı nasıl yapılır ve ETBİS’e kimler kaydolmalı?” gibi çeşitli soruları cevapladık.

ETBİS veya tam adıyla Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi, internet üzerinden satış yapan gerçek ve tüzel kişilerin elektronik ticarete ilişkin kayıtlarının tutulduğu bir sistemdir.
Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi ve Bildirim Yükümlülükleri Hakkında Tebliğ ile 2017 yılında hayatımıza giren bu veri tabanı, kendine ait e-ticaret sitesi bulunan ve e-ticarete aracılık yapan firmaları kapsıyor. Ayrıca tebliğ, ilgili firmaların bildirim yükümlülüğünü ve bildirilecek verileri de içeriyor. 

Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi’nin başlıca amacı, online ticarette kayıt dışı işlemleri önlemektir. Sisteme kaydolan e-ticaret firmaları, periyodik olarak tebliğ kapsamındaki bilgileri bildirerek ticari faaliyetlerin kayıt altına alınmasını ve veri toplanmasını sağlar. Güvenli online alışverişi mümkün kılmayı hedefleyen ETBİS, tüketicilerin e-ticaret firmaları hakkında bilgi sahibi olmasına da imkân verir. 

Tebliğ kapsamına giren işletmelerin ve e-ticaret girişimlerinin bu sisteme kaydolması zorunlu. Peki, ETBİS kimler için zorunlu ve ETBİS’e nasıl kaydolunur?

ETBİS, elektronik ticarette satıcı ve tüketiciler arasında yapılan sözleşmeler ile bu sözleşmeler kapsamında yapılan satışlar hakkındaki verileri toplar. ETBİS’e kaydolması zorunlu olan ve bu verileri bildirmesi gereken kişilerle kurumları şöyle sıralayabiliriz:

• Kendisine ait e-ticaret sitesi veya uygulaması üzerinden online satış yapanlar
• İşletmelerin e-ticaret yapmasına aracılık eden hizmet sağlayıcıları (online pazar yerleri)
• Yurt içinde yerleşik olup yurt dışı merkezli bir internet sitesi veya pazar yerinde satış yapanlar

Bu noktada e-ticaret yapan her kişi veya işletmenin ETBİS’e kaydolma zorunluluğu yoktur. Örneğin kendine ait e-ticaret sitesi veya uygulaması bulunmayan, fakat online pazar yerlerinde mağaza açarak internetten satış yapan işletmelerin ETBİS’e kaydolması gerekmez.

Bunlara ek olarak ETBİS'e kayıt zorunluluğu bulunmayan ancak Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi’ne bildirim yapması gereken diğer kurumlar şöyledir:

• Ödeme ve elektronik para kuruluşları
• Bankalar
• Bankalararası Kart Merkezi Anonim Şirketi (BKM)
• Kargo ve lojistik işletmecileri
• Elektronik ticaret altyapı sağlayıcıları ve aracı hizmet sağlayıcılar

ETBİS kaydı, kaydedilecek e-ticaret firmasının sahibi veya yetkilisi tarafından yapılabilir. Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi’ne kaydolmak için izlenecek adımlar şu şekildedir:

1. Ticaret Bakanlığına bağlı “eticaret.gov.tr” adresine gidin.
2. Sağ üst köşede yer alan “ETBİS Giriş” butonuna tıklayın.
3. T.C. kimlik numarası ve e-devlet şifresi ile giriş yapın.
4. Açılan sayfanın orta kısmındaki “ETBİS’e Kayıt Ol” butonuna tıklayın.
5. Bu adımda ticari bilgileriniz, MERSİS (Merkezi Sicil Sistemi) veya ESBİS (Esnaf ve Sanatkar Bilgi Sistemi) üzerinden gelecektir.
6. Ardından sağ üst köşede bulunan “Site Ekle” butonuna tıklayın ve talep edilen bilgileri eksiksiz bir şekilde girin.
7. Buraya kadar olan adımlar tamamlandığında 3 bölümden oluşan bir site doğrulama ekranı açılır.
8. Birinci bölümde e-ticaret sitenize ait karekod yer alır.
9. İkinci bölümde karekodu sitenize eklemenizi sağlayacak bir kod grubu bulunur. Bu kodu sitenize eklemek için hizmet sağlayıcınıza veya bir yazılımcıya başvurabilirsiniz.
10. Karekodu sitenize ekledikten sonra üçüncü bölümde yer alan “Sitenizin doğrulamasını başlatın” butonuna tıklayarak kayıt işlemini tamamlayabilirsiniz.  

E-ticaret firmalarına, ETBİS’e kaydolmak için ekstra bir süre verilmemiştir. Kendine ait e-ticaret sitesinde satış yapacak olan, e-ticaret aracı hizmetleri sağlayacak olan ve tebliğ kapsamında ETBİS’e kayıt zorunluluğu bulunan kuruluşların, e-ticaret platformlarını kurdukları andan itibaren sisteme kaydolarak bildirim yapmaları gerekiyor.

Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi ve Bildirim Yükümlülükleri Hakkında Tebliğ’e göre sisteme kayıtlı işletmelerin, ETBİS bildirim yükümlülüğü kapsamında bildirmeleri gereken detayları şöyle listeleyebiliriz:

• KEP (Kayıtlı Elektronik Posta) adresi
• E-ticaret türü
• E-ticaret dışındaki ticari faaliyetler
• E-ticaret ortamında sunulan ürün ve hizmetlerin türü
• E-ticaret ortamında sunulan ödeme yöntemleri
• E-ticaret ortamında ikinci el satışı yapılıp yapılmadığına dair bilgi ve ikinci el satış yapılıyorsa ilgili ürünlerin türü
• Ödeme ve elektronik para kuruluşlarından alınan hizmetlerle ilgili bilgiler
• Kargo ve lojistik işletmecilerinden alınan hizmetlerle ilgili bilgiler
• E-ticaret altyapısı hizmeti sağlayıcısına ait bilgiler
• Müşteri bilgilerinin ve kişisel verilerin kayıtlı bulunduğu ülke ve adres bilgileri
• E-ihracat yapılıyorsa ülke ve ödeme yöntemi bazında bu ticaretin yıllık hacmi
• Bakanlıkça gerekli görülen diğer bilgiler

Tebliğ kapsamında talep edilen bilgileri ETBİS’e bildirmek için izlemeniz gereken adımlar şöyledir:

1. “eticaret.gov.tr” adresinden veya e-devlet üzerinden ETBİS’e giriş yapın.
2. “Aylık Bildirim İşlemleri” bölümüne tıklayın.
3. Bildirimci türünü seçerek örnek “.csv” dosyasını indirin.
4. İndirdiğiniz “.csv” dosyasına gerekli bilgileri ekleyin.
5. “Bildirim Yap” butonuna tıklayın.
6. Açılan ekrandaki “Bildirim Dosyası” başlığı altındaki “Yükle” butonuna tıklayarak hazırladığınız “.csv” dosyasını sisteme yükleyin.
7. “Kaydet” butonuna tıklayarak bildirim işlemini tamamlayın.

ETBİS bildirimleri aylık periyotlarla yapılır. Belirli bir aya ait bilgiler, bir sonraki ayın son günü saat 00.00’a kadar yapılmalıdır. Örneğin şubat ayına ait bilgiler, 31 Mart saat gece yarısına kadar bildirilmelidir.

ETBİS kayıt ücreti bulunan bir hizmet değildir. Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülen Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi, ücretsiz olarak sunulur. Yani ETBİS’e üye olmak ve aylık bildirimleri yapmak tamamen ücretsizdir.

Ticaret Bakanlığı resmi web sitesi üzerinden yapılan bilgilendirmeye göre ETBİS kaydını yaptırmayan veya aylık bildirimlerini yapmayan kişi ve kurumlara, 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 12. maddesi kapsamında idari para cezası verilir. Bu cezanın tutarı dönemsel olarak değişmekle birlikte ETBİS’e kaydolmama cezası 2024 yılı için 79.230 TL ila 396.150 TL arasındadır.

ETBİS, e-ticaretin tüm taraflar için daha güvenli hale gelmesi adına ülkemizde uygulanan bir sistemdir. Türkiye’de buna benzer farklı uygulamalar da mevcuttur. Bunlardan bir diğeri ise zorunlu olmayan fakat güvenli e-ticaret için gerekli olan Güven Damgası’dır. Bu konu hakkında detaylı bilgilere “Güven Damgası Nedir, Nasıl Alınır?” başlıklı yazımıza göz atarak erişebilirsiniz.