Ürünlerin kimliği yerine geçen barkodlar nasıl çalışır ve ürün barkodu nasıl alınır?

Depolamada, stok takibi yaparken ve tedarik zincirinin diğer aşamalarında ürünleri tanımlayabilmek önemlidir. Bu tanımlama da barkodlar ile yapılır. Yani barkodlar, ürünlerin kimliği niteliğindedir. İşletme içinde kullanılmak üzere barkod oluşturabileceğiniz gibi uluslararası geçerliliğe sahip barkod numaraları da alabilirsiniz. Barkod hakkında bilmeniz gereken tüm detayları sizin için hazırladık.

Barkod genellikle ürün tanımlamak için kullanılan bir kodlama sistemidir. Siyah beyaz çizgilerden veya geometrik desenlerden oluşan barkodların her biri belirli bir ürüne özeldir ve çeşitli tanımlama bilgileri içerir. Hem görsel hem de dijital olarak okunabilen barkodlar; okuma işlemi sonrası içerdiği ürün tipi, üretici, marka, fiyat gibi çeşitli bilgileri gösterir.

Barkodlar, ürünleri tanımaya ve takip etmeyi kolaylaştırmaya yarar. Ürün hakkında detaylı bilgilere erişilmesini sağlayan barkodlar birçok işlemde de önemli rol oynar. Depolama, yer tespiti, stok takibi ve en önemlisi hızlı satış konusunda işe yarayan bir sistemdir.

Barkodun İşletmeler İçin Faydaları

Barkod, işletmelerde envanter yönetimini kolaylaştırırken bu süreçte manuel olarak yapılabilecek hataları en aza indirir. Satış raporu oluşturmadan ürün takibi yapmaya, fiyatlandırmadan stok kontrolüne kadar birçok aşamada işletmeler için faydalıdır. Ürünlerin izlenebilirliği konusunda kolaylığa sahip olmak isteyen firmalar için kullanışlı olan barkod sistemi, satış sırasında da işleri kolaylaştırır.

Barkod sistemi kurulu olan işletmelerde ürünler, kasada bir barkod okuyucuya okutulur. Böylece ekranda ürünle ilgili bilgiler ile birlikte ürünün fiyatı belirir. Barkod sisteminin stok yönetimine bağlı olması durumunda ise satılan ürün otomatik olarak stoktan düşer. Özetle barkodun işletmeler için işleri kolaylaştıran ve hızlandıran faydaları mevcuttur.

Barkodların Tüketiciler İçin Sağladığı Kolaylık 

Tüketiciler için barkodların sağladığı en önemli kolaylık, alışveriş sırasında ürünlerin tanınması ve ödeme adımına geçilmesi sürecinin hızlanmasıdır. Ayrıca hızlı kasalarda tüketiciler, ürünlerin barkodlarını kendileri okutarak hızlıca alışverişlerini tamamlayabilirler.

Barkodlar ve ürünlerin üzerine ekstra eklenen QR kodlar, tüketicilerin ürün hakkında bilgi edinebilmesini de kolaylaştırır. Ürünün hangi firma tarafından üretildiği, orijinalliği ve ürünle ilgili detaylı bilgiler bu kodlar sayesinde incelenebilir.

Barkodlar temel olarak 1D (tek boyutlu) ve 2D (iki boyutlu) olmak üzere iki sınıfa ayrılır. 1D barkodların kolay taranma, 2D barkodların ise daha fazla veri içerme gibi avantajları vardır. Şimdi, bu barkod çeşitlerine yakından bakalım.

1D (Tek Boyutlu) Barkodlar 

En yaygın barkod çeşidi olan 1D barkodlar genellikle dikey çizgilerden oluşur. Bu dikey çizgilerin altında çoğu zaman ürünün kimliğini gösteren sayılar da yer alır. Perakende mağazalarda sıkça kullanılan 1D barkodlar sınırlı miktarda veri taşırlar. Fakat hızlı ve kolay bir şekilde taranabildikleri için ürün etiketlerinde daha fazla tercih edilirler.

2D (İki Boyutlu) Barkodlar 

Son yıllarda popüler hale gelen 2D barkodlar, kare veya dikdörtgen olup içerisinde daha küçük kareler barındıran barkodlardır. Kullanım alanı genişliği dolayısıyla popüler olan kare formdaki QR kodlarla birlikte dikdörtgen mikro QR (rMQR) kodları da yaygınlaşmaya başladı. Bu kodların hızla yaygınlaşmasında temel sebep ise çok fazla veri içerebilmeleridir. Ürün bilgileri dışında internet bağlantıları, metinler, videolar gibi çeşitli içerikler 2D barkodlara tanımlanabilir.

En Yaygın Kullanılan Barkod Formatları 

Barkod formatı, içerikteki bilgilerin hangi sistemle sıralandığını gösterir. Formata göre barkod içerisindeki bilgi çeşitliliği değişebilir ve her formatın karakter uzunluğu farklıdır. Ayrıca bu formatların geçerlilik bölgeleri de farklılık gösterebilir. Çoğunlukla uluslararası geçerliliği olan barkodlar yaygın olarak kullanılır. En yaygın barkod formatları ise şöyledir:

• EAN-13
• UPC
• Code 128
• QR kod
• Data Matrix

Barkodlar, tarama işlemi ile dijital ortama bilgi aktarımı sağlayacak şekilde çalışır. Barkodların üzerindeki her bir çizgi ve şekil, farklı sayısal verilere karşılık gelir. Tarayıcı tarafından okunan barkodların içerisindeki veriler dijital bir ekrana aktarılır. Bu veriler, ürün veri tabanındaki bilgiler ile eşleşir ve kullanıcının karşısına anlamlı bilgiler getirir.

Barkodun Okunma Süreci 

Barkodlar, barkod tarayıcılar ile okunur. Barkod tarayıcı, barkod üzerine bir ışık demeti yansıtır. Bir çeşit sensör gibi çalışan bu tarayıcılar, barkodun şeklini ve şekillerin arasındaki boşlukları algılar. Cihaz, algıladığı verileri dijital sinyale çevirerek bilgisayara aktarır ve ekranda ürünle ilgili bilgiler görünür.

Tarayıcıların Rolü

Tarayıcılar, barkod sistemlerinde önemli bir rol üstlenirler. Çünkü barkod tarayıcı olmadan gerekli verileri görmek mümkün değildir. Bu süreçte işletmelerde genellikle el tipi, masaüstü ve entegre tarayıcılar kullanılır. Ayrıca özel olarak geliştirilmiş aplikasyonlar sayesinde cep telefonları ile barkod okumak da mümkündür.

Barkod numarası almak için resmi yetkili kurum olan GS1’e başvurmanız gerekir. Uluslararası bir firma olan GS1’in Türkiye’deki yetkili temsilcisi, GS1 Türkiye ismiyle hizmet verir. Bu sistem üzerinden ürünlerinize özel, ulusal ve uluslararası geçerliliği olan barkod numaraları alabilirsiniz.

GS1 Türkiye Başvuru Adımları 

GS1 Türkiye başvurusu için ilk adım, başvuru formunu doldurmaktır. GS1 Türkiye resmi web sitesinde bulunan formu doldurduktan sonra yine site üzerindeki “Kayıt” sayfasından kaydolmanız gerekir. Kayıt işleminden sonra barkod talebinizi oluşturabilirsiniz, fakat bu sürecin ücretli olduğunu unutmamalısınız. GS1 Türkiye’nin barkod hesaplama aracı üzerinden kaç adet barkod almanız gerektiğini ve ödemeniz gereken ücreti hesaplayabilirsiniz.

Barkod Başvurusu İçin Gerekli Belgeler 

GS1 barkod başvurusu için gerekli başlıca belgeler şöyledir:

• Vergi levhası
• İmza sirküleri
• Faaliyet belgesi
• Başvuru formu
• Barkod ücretinin ödendiğini gösteren dekont

İşletmenizin türüne ve barkod taleplerinize bağlı olarak farklı belgelerin istenmesi de mümkündür.

Barkod oluşturmadan önce GS1 Türkiye başvurusu yaptıysanız sizin için özel olarak oluşturulan barkodlara sahip olursunuz. Bunun dışında kendiniz de işletme içinde kullanabileceğiniz barkodlar oluşturabilirsiniz.

GS1 Türkiye’den aldığınız barkodlar; firmanıza, markanıza, üretim yerinize ve ürününüze dair detaylı bilgiler içerir. Bu barkodları etiket haline getirerek ürünlerinizin ambalajına yerleştirebilirsiniz. Ayrıca depo, stok ve satış uygulamalarında da bu barkodları kullanabilirsiniz.

Barkodlarınızı kendiniz oluşturmak istiyorsanız bunun için profesyonel olarak geliştirilmiş yazılımlar kullanabilirsiniz. Yazılım kullanmaksızın Excel gibi bir uygulama üzerinden manuel barkodlar da oluşturabilirsiniz. Bu süreçte kendi oluşturduğunuz barkodların sadece işletme içinde geçerli olacağını unutmamalısınız.

Barkod kullanımı e-ticarette büyük önem taşır. Sürecin büyük çoğunluğu dijital ortamda yürütüldüğü için ürünlerin de dijitalde tanınabilir olması gerekir. Stok takibi ve sipariş yönetiminde de kullanılan barkodlar birçok pazar yerinde zorunlu tutulur.

Stok ve Sipariş Takibi 

E-ticarette barkod kullandığınız takdirde stoklarınızı ve satışlarınızı çok rahat bir şekilde takip edebilirsiniz. Gelen siparişteki ürünleri barkodları sayesinde kolayca tespit edebilirsiniz ve bu sayede hatalı ürün gönderme riskini ortadan kaldırabilirsiniz. Bunun yanında satılan her ürünün barkodu üzerinden stoklar da güncellenir. Böylece envanter takibi de kolaylaşır ve azalan stokları anlık olarak görürsünüz.

Pazar Yerlerinde Barkod Zorunluluğu 

Türkiye’de hizmet veren Amazon, Trendyol, Hepsiburada gibi e-ticaret platformlarında barkodsuz ürün satmanız mümkün değildir. Ürün listelemek için GTIN numarasına (küresel ticari ürün numarası) yani uluslararası geçerliliğe sahip bir barkoda sahip olmanız gerekir. Eğer ürünleri kendiniz imal etmiyorsanız ve toptancılardan tedarik ediyorsanız bu durumda ürünlerin kendi barkodları olur ve o barkodlarla pazar yerlerinde satış yapabilirsiniz.

Barkod Nereden Alınır? 

Barkodlar GS1 Türkiye kurumundan alınır. Kurumun resmi web sitesi üzerinden online başvuru yaparak uluslararası geçerliliğe sahip barkod alabilirsiniz.

Barkod Sistemleri Hangi Sektörlerde Kullanılır? 

Barkod sistemleri e-ticaret, perakende satış, lojistik, sağlık, kitap, tekstil, otomotiv ve daha birçok farklı sektörde kullanılır. Ürün tanımlama, hızlı satışa imkan verme ve envanter takibini kolaylaştırma gibi özellikleri dolayısıyla hemen her alanda tercih edilir.

QR Kod ile Barkod Arasındaki Fark Nedir? 

QR kod ile barkod arasındaki temel fark veri kapasiteleridir. QR kodlar daha fazla veri depolayabilirken klasik barkodların veri kapasitesi sınırlıdır. Ayrıca şekil açısından da aralarında görsel farklar vardır.

Barkod Sistemi Kurmak Ne Kadara Mal Olur? 

Barkod sistemi kurmak için barkod yazılımı, barkod tarayıcı, satış programı, yazıcı, etiket ve benzeri birçok farklı ürüne ihtiyacınız olur. Bunları temin ettiğiniz hizmet sağlayıcılara göre maliyet değişir.

E-Ticaret Siteleri İçin Barkod Zorunlu mu? 

E-ticaret sitelerinde barkod kullanımı çoğunlukla zorunlu tutulur. Bu zorunluluk hem ürünlerin orijinalliğini tespit etmek için hem de tedarik zinciri ve satış süreçlerini kolaylaştırmak içindir.

E-ticaret başta olmak üzere birçok sektörde en yaygın kullanılan barkod formatlarından biri UPC’dir. Uluslararası geçerliliğe sahip olduğu için kullanışlı olan bu formattaki barkodları da ürünleriniz için satın alabilirsiniz. Detaylı bilgilere “Evrensel Ürün Kodu (UPC) Nedir, Ne İçin Kullanılır?” başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.