Şirket Nasıl Kurulur? Şirket Kurmak İçin Gerekenler Nelerdir?

Yeni bir iş kurmak için atmanız gereken birçok adım vardır. Bunların başında ise işinizi hukuki temellere dayandıracak olan şirket kurma süreci gelir. Şirket kurmak için atacağınız adımlarda tüm detaylara dikkat etmeli, süreci eksiksiz yönetmelisiniz. Peki, şirket kurarken dikkat edilmesi gerekenler ve yasal zorunluluklar nelerdir?

Şirket kurmadan önce dikkat etmeniz gereken ilk detay, elbette güçlü bir iş fikri bulmaktır. Bu iş fikrinizi sağlam bir zemine oturtmalı, gerekli araştırmaları yapıp bilgi toplamalı ve planlı bir şekilde hareket etmelisiniz. Pazar ve rakip analizi de yaptıktan sonra şirket kurmak için gerekli sermayeyi hazırlamanız gerekir.

Hem ön hazırlıkların hem de sermayenin, kurmak istediğiniz şirket türüne göre değişeceğini unutmamalısınız. Şahıs şirketi, anonim şirket, limitet şirketi, kollektif şirket ve komandit şirket gibi seçeneklerden, işinize ve planlamalarınıza en uygun olanı seçerek gerekli hazırlıklara başlayabilirsiniz. Bu süreçte mali müşavirlerden ve avukatlardan destek almayı da ihmal etmemelisiniz.

Mutlaka dikkat etmeniz gereken bir diğer detay da belgeler. Sorunsuz bir kurulum süreci için belgeleriniz eksiksiz olmalıdır. Bu nedenle “Şirket kurmak için gerekli evraklar nelerdir?” sorusuna da cevap verelim.

Şirket kurarken gereken başlıca belgeleri şöyle sıralayabiliriz:

1. Ana sözleşme veya kuruluş sözleşmesi
2. Kurucu ve ortaklara ait T.C. kimlik kartları
3. Vergi dairesi başvuru formu
4. Vergi levhası başvuru belgesi
5. Şirket sahibinin ve ortakların yerleşim yeri (ikametgah) belgesi
6. Ticari sicil kaydı belgesi
7. Şirkete ait banka hesabını gösterir belge
8. Şirketin kuruluş sermayesini ve bu sermayenin nasıl karşılanacağını gösteren sermaye beyanı belgesi
9. Sermayenin ödendiğini gösterir belge
10. Rekabet Kurumu payının ödendiğini gösterir belge
11. Vergi kimlik numarasını ve mükellefiyeti gösterir belge
12. Şirkette imza atma yetkisi bulunan ortaklara ait noter onaylı imza sirküleri
13. Şirket bünyesinde çalıştırılacak kişiler için SGK belgeleri
14. Faaliyet alanına bağlı olarak değişen iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı
15. Faaliyet alanına bağlı olarak alınması gereken izin ve lisanslara ait belgeler 

Bu belgeler hemen her şirket türü için gerekli olan başlıca belgelerdir. Şirketin türüne ve faaliyet alanına bağlı olmak kaydıyla ek belgeler de gerekebilir. Bununla birlikte belgelerin gerekli kurumlar veya noter tarafından onaylanmış olması gerektiğini de unutmamalısınız.

Şirket kurulumu yaparken çeşitli harcamalar yapmanız da gerekir. Şirket adına yaptığınız harcamaları vergiden düşme hakkınız bulunur, fakat henüz şirketin kuruluş süreci tamamlanmadığı için harcamaları şirket adına yapmanız mümkün değildir. Yine de mükellefiyet almadan ve işe başlamadan önce yapılan bazı harcamaları vergiden düşmeniz mümkün.

Öncelikle yaptığınız harcamanın, doğrudan şirket ihtiyaçları için doğmuş bir gider veya demirbaş alımı olması gerekir. Kişisel harcamalar bu duruma dahil edilemez. Yapılan harcamanın ise Vergi Usul Kanunu ve Katma Değer Vergisi Kanunu kapsamında belirlenen süreler dahilinde deftere kaydedilmesi gerekir. Bu detaylara dikkat etmeniz halinde şirketi kurmadan önce yaptığınız harcamaları vergiden düşebilirsiniz.

Şirket kurarken mali müşavir ve avukatla çalışmanız, tüm süreci yasal mevzuatlara uygun bir şekilde yürümeniz açısından önemlidir. Ayrıca sadece kuruluş sürecinde değil, ticari hayatınız boyunca avukat ve mali müşavirlerden destek almanız gerekir. 

Mali müşavir, başta vergi işlemleri olmak üzere şirketinizin mali yapısını düzenli bir şekilde yönetebilmenize katkı sağlar. Avukat ise hukuki uygunluk konusunda destek sunarken olası anlaşmazlıklara karşı atmanız gereken adımlarda size yardımcı olur.

Şirketiniz için almak istediğiniz ticaret unvanının uygunluğunu, Ticaret Sicili Gazetesi resmi web sitesi üzerinden kontrol edebilirsiniz. Sitede yer alan “Unvan Sorgulama” sayfasına girdikten sonra karşınıza çıkan kutucuğa, almak istediğiniz şirket unvanını yazarak sorgulama yapabilirsiniz. 

Ticaret unvanının benzersiz olması yasal bir zorunluluktur. Yani faaliyet gösterdiğiniz alanda başkasının kullandığı bir şirket ismini ve ticaret unvanını siz kullanamazsınız. Böyle bir durumda karşı tarafın hukuki süreç başlatma hakkı bulunur. Bu nedenle ticaret unvanı sorgulaması yapıp başkası tarafından kullanılmayan bir isim almasınız.

MERSİS üzerinden şirket kuruluşu yapmak için öncelikle sisteme üye olmalısınız. Web sitesi üzerinde yer alan “Üye Ol” sayfasına kimlik bilgilerinizi girerek üyelik işlemine başlayabilirsiniz. Ardından sizden istenen bilgileri gerekli kısımlara yazarak üyeliğinizi tamamlayıp şirket kuruluşuna geçebilirsiniz.

MERSİS’ten şirket kurma işlemine başlamak için sisteme giriş yapın. Bu aşamada sitede bulunan “Giriş” sayfasını kullanabilir veya e-devletten MERSİS’e giriş yapabilirsiniz. Sisteme girdikten sonra “Kuruluş Başvurusu” butonu ile şirket kurulum sürecine başlayabilirsiniz. Ardından karşınıza gelen ekranda kurmak istediğiniz şirket türünü seçerek devam etmelisiniz. 

Şirket türünü seçtikten sonra sizden istenen bilgileri yazarak adım adım ilerleyebilir, belge yükleme ekranına ulaşabilirsiniz. Belgelerinizi yüklemenizin ardından potansiyel vergi numaranızı alacağınız sayfaya geçmelisiniz. Vergi numaranızı alıp sözleşme süreci tercihinizi de yaptıktan sonra kuruluş işlemini tamamlayıp başvurunuzu sicil onayına gönderebilirsiniz. Şirket kuruluş başvuru sonucunu da MERSİS hesabınızdan görüntüleyebilirsiniz. 

KOSGEB hibeleri için şirket kurmadan önce başvuru yapmanız mümkün değildir. Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), sadece kuruluş sürecini tamamlamış şirketlere hibe ve kredi desteği sunar. Bu doğrultuda şirketinizi kurduktan sonra en geç 3 yıl içinde kuruluş ile ilgili hibe ve kredilere başvuru yapabilirsiniz. Diğer kredi ve hibelerde ise bu süre ve şartlar değişiklik gösterebilir.

Ana sözleşme veya diğer adıyla şirket esas sözleşmesi, yasal düzenlemelere uygun bir şekilde hazırlanmalıdır. Bu doğrultuda ana sözleşme şu detayları mutlaka içermelidir:

• Şirketin veya ortaklığın ismi
• Şirketin faaliyet konusu
• Şirketin kurucuları ve ortakları
• Genel kurul toplanma kuralları ve şartları
• Kâr dağıtımına dair kurallar ve şartlar

Şirket ana sözleşmesinde temel olarak yukarıdaki başlıklar bulunmalıdır; fakat içerik, şirket türüne göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle esas sözleşmeyi Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde hazırlanmalı ve noter onaylı olmalıdır.

Şirket kuruluş sürecinde ilk aşamada vergi dairesine bizzat başvuru yapmanız gerekmez. Çünkü MERSİS başvurusu sırasında girdiğiniz bilgiler doğrultusunda vergi dairesi ve vergi numarası işlemleriniz tamamlanır. Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından incelenen başvurunuzda herhangi bir problem veya belge eksikliği söz konusu olmazsa başvuru sırasında atanan potansiyel vergi numarası, gerçek vergi numarasına dönüşür. Aksi bir durumda veya farklı vergi evraklarına ihtiyacınız olduğunda vergi dairesine gitmeniz gerekebilir.

İş yeri açma ve çalışma ruhsatı, iş yerinin açılacağı bölgeden sorumlu belediyeden veya Çevre ve Şehircilik Bakanlığından alınır. Belediyelerden almak için bizzat gitmeniz gerekirken Bakanlık uygulaması doğrultusunda internetten iş yeri açma ve çalışma ruhsatı almanız da mümkün. Bakanlığın “Elektronik Başvuru Platformu” sayfasından veya e-devletteki “İşyeri Açma Ve Çalışma Ruhsatı Düzenlenmesi” ekranından online başvurunuzu yapabilirsiniz.

Şirketinizi kurduktan sonra bir işletme veya dükkan açmanız halinde ödeme kaydedici cihaz veya daha yaygın bilinen adıyla yazar kasa POS kullanma zorunluluğunuz bulunur. Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun kapsamındaki işletmelerin açılış itibarıyla yazar kasa POS kullanmaları zorunludur.

Şirket kuruluşu sonrası şirkete dair ofis veya işletmenin tam anlamıyla resmiyet kazanması için yoklama işlemi yapılır. Bu süreçte yoklama memuru, başvuru aşamasında bildirilen bilgi ve belgelerin doğruluğu kontrol eder. Yoklama işlemi sırasında vergi levhası, muhasebe defterleri, çalışan sigorta belgeleri, vergi kayıtları ve kira sözleşmesi gibi belgeler kontrol edilir. Yoklama anında şirket sahibinin adreste bulunma zorunluluğu yoktur, fakat vekalet verilmiş birinin bulunması zorunludur.

Şirketin vergi levhasını, Gelir İdaresi Başkanlığı web sitesinde bulunan “Vergi Levhası” sayfasını veya e-devlet üzerindeki “e-Vergi Levhası Sorgulama” hizmetini kullanarak dijital olarak alabilirsiniz.

Şirket kuruluş sonrası iş başı yapmaya hazırdır yani faaliyet göstermeye başlayabilirsiniz. İhtiyaç duyduğunuz departmanları oluşturup personel alımı yapabilir, pazarlama ve satış çalışmalarını da aktifleştirebilirsiniz. Bunlara ek olarak çeşitli dijital hizmetlerden faydalanarak da işlerinizi kolaylaştırabilirsiniz. Örneğin muhasebe programı, ERP, CRM ve benzer yazılımlardan faydalanabilirsiniz. 

Şirketinizi kurduktan sonra faaliyetinize bağlı olarak e-ticaret çalışmaları yapmanızda da fayda var. Bir e-ticaret sitesi açarak müşteri kitlenizi genişletebilir, satışlarınızı ve kazancınızı artırabilirsiniz. Resmi olarak kuruluş işlemini tamamladığınızda e-ticaret şirketi kurmak için gerekenleri de tamamlamış sayılırsınız. Ardından yapmanız gereken; bir e-ticaret sitesi açmak, gerekli entegrasyonları yapmak ve bir ödeme altyapısı hizmeti almaktır. Sanal POS ve diğer ödeme altyapısı ihtiyaçlarınız için Ödero’ya başvuru yapabilirsiniz.