İskonto Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Satış stratejilerinin çoğunun temelinde indirim yer alır. İndirimin ticarette ve muhasebedeki karşılığı olan iskonto, iyi planlanması gereken bir stratejidir. Sattığınız ürünlere iskonto uygularken birçok detayı dikkate almalı, süreci kazançlı çıkacağınız bir şekilde yönetmelisiniz. Bunun için de iskonto hakkındaki tüm detaylara hakim olmanız gerekir. Bu doğrultuda sizin için iskonto hakkında bilinmesi gereken detayları derledik.

İskonto, en kısa tanımla indirim demektir. Bir ürün veya hizmetin sınırlı bir süre için normal fiyatının daha altında satılması yöntemi, iskonto olarak tanımlanabilir. Bu uygulamada süre yerine bir stok adedi de belirlenebilir. Yani belirli bir sayıdaki ürün için iskonto uygulanır ve hedef satış adedine ulaşıldığında indirim biter. Tüketiciler iskonto terimi ile pek karşılaşmazken bu terim çoğunlukla muhasebe, vergi ve finans gibi alanlarda indirim kelimesi yerine kullanılır.

Erken ödeme iskontosu, vadeli satışlarda uygulanan ve ödemenin vade tarihinden önce yapılması halinde devreye giren bir indirimdir. Acil nakit ihtiyaçlarında veya uzun vade sürelerini beklemeden tahsilat yapmak amacıyla bu yöntem uygulanabilir. Ülkemizde erken ödenen trafik cezaları için uygulanan %25’lik indirim, bu yöntemin en yaygın örneğidir.

İskonto hesaplama formülleri, yapılan iskontonun türüne göre değişir. Örneğin miktar bazlı iskontoda direkt olarak ücretsiz verilen ürünün tutarı iskonto edilir. Yüzdelik iskontolarda klasik yüzde hesaplama formülünden yararlanırken fiyat temelli indirimlerde iskonto edilecek tutar, söz konusu indirim tutarının düşülmesiyle bulunur.

İskontolu fiyat hesaplaması yapmak oldukça basittir. Tek yapmanız gereken, iskontonun bağlı olduğu şarta göre basit bir matematik işlemi yapmaktır. Çoğu iskonto uygulamasında da zaten iskonto tutarı bellidir. Örneğin “10.000 TL ve üzeri alışverişlerde 1.000 TL indirim” kampanyasında iskonto tutarı 1.000 TL’dir. Bu kampanya kapsamında nihai satış tutarı da 9.000 TL olur.

İskonto oranı belirlemek son derece dikkat etmeniz gereken bir süreçtir. Bu oranı belirlerken üretim, tedarik, nakliye, personel ve işletme maliyeti gibi tüm giderleri göz önünde bulundurmalısınız. İskonto oranını, ürün veya hizmete eklediğiniz kâr marjına göre belirlemelisiniz. Yani yapacağınız indirim, normal fiyat üzerinden elde edeceğiniz kârdan daha düşük olmamalıdır.

İskonto oranı belirlerken dikkat etmeniz gereken bir diğer konu ise piyasa koşullarıdır. Bazı ürünler; işlevleri, amaçları, özellikleri ve kullanım ömürleri dolayısıyla üretim maliyetlerinden bağımsız bir fiyata sahip olurlar. Bu tür ürünlerde çok yüksek oranlarda iskonto uygulamak ve piyasanın çok altına düşmek, mali açıdan zararlı olabilir. Dolayısıyla bu tür ürünlerde maliyet ve kâr gibi detaylardan çok piyasa koşullarına dikkat etmeniz önemlidir.

KDV yani Katma Değer Vergisi, müşteriden tahsil edilen tutara göre hesaplanan bir vergidir. Bu nedenle iskontolu ürünlerde KDV’yi, indirimli satış fiyatı üzerinden hesaplamanız gerekir. Dolayısıyla iskontoyu KDV dahil veya hariç fiyattan uygulamanız, nihai satış fiyatı üzerinde etkili olmaz.

İskonto uygulamaları için herhangi bir sektör, faaliyet alanı veya ürün sınırı belirtmek mümkün değildir. Her zaman her sektörde kullanılabilen bir satış stratejisidir. Fakat son yıllarda e-ticarette çok daha yaygın bir şekilde uygulandığını görmek mümkündür. E-ticaret, hız ve kolaylığın yanı sıra tüketici için tasarruflu bir seçenektir. Siz de e-ticaret yapan bir işletmeci olarak sektörün avantajlarından faydalanarak iskonto uygulamalarında devamlılık sağlayabilir, satışlarınızı artırabilirsiniz.

İskonto faturası, yapılan satışa dair hem normal fiyatı hem de indirimli fiyatı içeren faturadır. İndirimli satışlarda yaptığınız iskontoları faturaya yansıtabilirsiniz. Bu durumda iskontolu fatura kesmeniz gerekir. Bu faturayı keserken normal satış fiyatını, iskonto tutarını ve iskontolu satış fiyatını faturada belirtmelisiniz. Ardından fatura kapsamındaki vergileri, iskontolu tutara göre hesaplayarak faturaya yazmalısınız.

İskonto uygulamalarında vergilendirme, indirimli tutar üzerinden yapılır. Ticaret sürecindeki temel vergiler, müşteriden tahsil edilen tutarlar ve elde edilen gelirler üzerinden hesaplanır. Bu detaylar doğrultusunda indirim uygulanan bir ürünün normal satış fiyatı önemini yitirir. Çünkü KDV, indirimli tutar üzerinden hesaplanırken kazançlara göre hesaplanan gelir vergisi için dikkate alınacak kazanç da indirimli olan kısımdır.

İskonto ile indirim arasında hiçbir fark yoktur. Bu iki kelime eş anlamlıdır. Sadece günlük hayatta ve pazarlama sürecinde indirim kelimesi çok daha yaygındır. İşin muhasebe ve vergi gibi teknik kısımlarında iskonto terimi kullanılır.

Bu noktada iskontonun, yine finans alanında kullanılan diğer anlamından da bahsetmemizde fayda var. Çek ile yapılan ödemelerde karşımıza çıkan iskonto, çek kırdırma anlamına da gelir. Bir çeki iskonto etmek, vadesi gelmeden önce belirli bir kesintiyi kabul ederek tahsil etmek anlamına gelir. Bu işlemde de iskonto aslında bir tutar indirimini karşılar.

İskonto uygulamasının müşteri memnuniyetine etkisi büyüktür. Hem müşteri memnuniyetini hem de satışları aynı anda artırmanın en etkili yöntemlerinden biri indirim yapmaktır. Tüketiciler, çoğunlukla indirimli ürünleri alırlar ve iskonto uygulamasını iyi bir strateji ile planlarsanız satışlarınızı kolayca artırabilirsiniz. Bununla birlikte sizden uygun fiyatlı ürün alan müşterilerinizin memnuniyeti artar ve bu da sadık müşteriler kazanmanıza yardımcı olur.

İskonto uygulamalarınızı özel günlere ve yoğun kampanya sezonlarına denk getirdiğinizde satışlarınızda dönemsel bir artış olur. Bu süreçte e-ticaret siteniz üzerinden kesintisiz hizmet verebilmeniz için altyapınızın güçlü olması gerekir. Müşterilerinizin sorunsuz bir alışveriş deneyimi yaşaması için ödeme altyapınızın gücü de oldukça önemlidir. En yoğun kampanya dönemlerinde bile sorunsuz bir şekilde ödeme almak için Ödero Sanal POS kullanabilirsiniz.

Koç Holding ve Token Finansal Teknolojiler güvencesiyle hizmet veren Ödero’nun güçlü altyapıya, hızlı çalışan sisteme ve uluslararası güvenlik seviyesine sahip sanal POS’u ile kesintisiz ödeme alabilmek için hemen başvurun.

İskonto yapmanın başlıca nedeni satışları artırmaktır. Çoğunlukla kısa süreli dönemlerde yapılan iskontolar; bir saat, bir gün, bir hafta veya bir ay geçerli olabilir. Bazı sektörlerde bu dönemin aylarca veya yıl boyu sürmesi de mümkündür.

İskonto, yeni müşteriler kazanmak için de yapılabilir. Piyasanın altında bir fiyata satılan ürünler, yeni müşterileri çekmek için etkili bir yöntemdir. Bunun yanında hızlı nakit akışı gerektiğinde de iskonto yapılabilir. Bu amaçla yapıldığında ürün başı kâr oranı düşer, fakat sürümden kazanma mantığı ile nakit akışı sağlanabilir.

İskonto yapmanın avantajları, aslında amaçları ile aynı konuları içerir. Ürünleri indirimli sattığınızda daha fazla müşteri çekebilir, dönemsel olarak satışlarınızı artırabilir ve hızlı nakit akışı sağlayabilirsiniz. Bununla birlikte yeni müşteriler ürünlerinizi deneyimler ve memnun kalanlar gelecekte de sizden alışveriş yapar.

Ticaret hayatında birçok farklı iskonto türü ile karşılaşmak mümkündür. Her bir iskonto türünün farklı uygulama yöntemleri olabilir. Sonuç olarak hepsinin amacı birbirine benzer. İskonto türlerine ticari, nakit, miktar, sezon, yüzdelik, promosyon, sadakat ve erken ödeme gibi örnekler gösterebiliriz. Şimdi, bu örnekler üzerinden iskonto türleri hakkında bilgiler verelim.

Ticari iskonto, en temel ve genel indirim türüdür. Herhangi bir şarta bağlanmaksızın yapılan ticari iskonto, çoğu zaman tüm ürün gruplarını kapsar. Belirli bir oranda indirim yapmak şeklinde oldukça standart bir uygulamadır.

Nakit iskonto da ticari iskonto ile çok benzerdir. Tek farkı, bu yöntemde ödemenin nakit olarak yapılma zorunluluğudur. Kartlı ödemelerde nakit paraya erişmek zaman alır ve eğer acil nakde ihtiyacınız varsa bu yöntemi kullanarak müşterilerinizi nakit ödeme yapmaya teşvik edebilirsiniz.

Miktar iskonto, miktar iskontosu veya miktar bazlı iskonto, bazı ürün ve hizmetlerden belirli miktarda alınması şartıyla uygulanan indirimdir. En yaygın örneği “3 al 2 öde” gibi kampanyalardır. Bununla birlikte “4 alana 1 bedava” şeklindeki uygulamaları da miktar iskontoya dahil edebiliriz.

Sezon iskontosu, sadece belirli tarihler arasında geçerli olan indirimleri kapsar. Bu yöntemde tarihler çoğunlukla mevsimlere veya özel günlere göre seçilir. Örneğin “yaz indirimi” veya “kış indirimi” gibi sezon iskontosu uygulamaları mevcuttur. Bununla birlikte yıl sonlarında yılbaşı indirimi, şubat ayında Sevgililer Günü indirimi, kasım ayında Black Friday indirimi gibi sezon iskontosu uygulama örnekleri de gösterebiliriz.

Yüzdelik iskonto, hemen her iskonto türüne dahil edilebilecek bir yöntemdir. Bu yöntemde indirim, belirli bir yüzdelik orana göre yapılır. En yaygın iskonto türlerinden olup “%10 indirim, %20 indirim” gibi sayısal örnekler ile karşımıza çıkar. Hesaplaması ise temel yüzde hesaplama formülü ile yapılır.

Örnek olarak 500 TL fiyata sahip bir ayakkabının %20 indirime girmiş olduğu bir kampanyayı ele alalım. Buna göre yüzdelik iskonto hesaplama şöyle olur:

• İskonto tutarı: 500 x 0,20 = 100 TL
• İskontolu satış fiyatı: 500 - 100 = 400 TL

Promosyon iskontosu da oldukça yaygındır ve belirli şartlara bağlıdır. Çoğunlukla belirli bir satış tutarı üzerinden yapılır. Bu yönteme “10.000 TL ve üzerine 1.000 TL indirim” veya “5.000 TL ve üzerine %5 indirim” gibi örnekler verebiliriz. Promosyon iskontosu, daha yüksek tutarlı satışlar yapmak gerektiği zaman kullanılır. E-ticarette ortalama sepet tutarını artırmak için kullanabileceğiniz etkili bir yöntemdir.

Sadakat iskontosu, sadece düzenli müşteriler için geçerli olan indirimlerdir. Tekrarlayan satışlar yapmak bir yandan zordur, bir yandan da son derece önemlidir. Bir müşterinin takdirini kazanmak ve ona defalarca satış yapmak hemen her firmanın başlıca hedeflerindendir. Bu yöntemi, “5. alışverişte %10 indirim” veya “5. siparişte bir ürün hediye” gibi farklı formatlarda uygulayabilirsiniz. Böylece sizden sürekli alışveriş yapan sadık müşterilere sahip olur ve müşterilerinizin bu sadakatini ödüllendirmiş olursunuz.